![Ewolucja sieci BGK](https://100years.bgk.pl/app/uploads/2023/11/ewolucja-sieci-bgk-1920x1252.webp)
Ewolucja sieci BGK
Gdzie BGK, tam rozwój – jak przez lata bank zagęszczał sieć swoich placówek
Bank Gospodarstwa Krajowego powstał w 1924 r. w wyniku fuzji trzech wywodzących się z Galicji banków państwowych – Polskiego Banku Krajowego, Państwowego Banku Odbudowy i Zakładu Kredytowego Miast Małopolskich. Wszystkie te instytucje miały swoją infrastrukturę, którą przejął BGK i którą następnie rozwijał. Czasy były jednak niestabilne, a na liczbę i rozmieszczenie placówek banku wpływ miały nie tylko decyzje kierownictwa. O kształcie sieci oddziałów decydowały też wydarzenia historyczne, takie jak na przykład II wojna światowa, wytyczenie nowych granic państwa czy zmiana ustroju gospodarczego Polski.
Oddziały w latach 1924-1939
Bank Gospodarstwa Krajowego odziedziczył rozbudowaną sieć placówek po galicyjskim, a później ogólnokrajowym Polskim Banku Krajowym. W zależności od wielkości nazywane były one filjami (odpowiednik oddziału), ekspozyturami (mniejsze jednostki, w większości z własnymi siedzibami) oraz zastępstwami, czyli przedstawicielstwami PBK przy innych instytucjach finansowych.
![Pracownicy oddziału BGK we Lwowie 1936](https://100years.bgk.pl/app/uploads/2023/11/1.pracownicy_oddzialu_BGK_we_Lwowie_1936.jpg)
![Wnętrza oddziału w Wilnie 1938](https://100years.bgk.pl/app/uploads/2023/11/Wnetrza-oddzialu-w-Wilnie-1938.jpg)
Kiedy BGK rozpoczynał działalność, dysponował krajową siecią trzynastu filji (w Białej, Bydgoszczy, Cieszynie, Drohobyczu, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Lwowie, Przemyślu, Poznaniu, Równem, Stanisławowie i Tarnowie), pięciu ekspozytur (w Andrychowie, Kołomyi, Oświęcimiu, Wadowicach i Żywcu) oraz siedemdziesięciu zastępstw w Małopolsce.
Bank otwierał też nowe placówki, głównie filje i ekspozytury. Status oddziału początkowo miała tylko placówka we Lwowie oraz komórka w Warszawie działająca pod nazwą Oddział Budowlany (z siedzibą przy ul. Siennej 17). W drugim roku działania BGK powstał oddział w Wilnie i w Białymstoku.
Nie licząc Oddziału Głównego (utworzonego w grudniu 1934 r. w siedzibie centrali), w dniu wybuchu II wojny światowej BGK posiadał 21 oddziałów, czyli tyle samo, ile pod koniec 1925 r. Zmieniło się jednak ich rozmieszczenie. W latach 1924-1929 BGK zamknął swoje oddziały w Andrychowie, Cieszynie, Oświęcimiu, Wadowicach, Żywcu, Przemyślu i Łucku. W związku z tym w 1939 r. placówki BGK znajdowały się w następujących miastach: Biała, Białystok, Bydgoszcz, Cieszyn, Drohobycz, Gdynia, Katowice, Kołomyja, Kraków, Lublin, Lwów, Łódź, Pińsk, Poznań, Radom, Równe, Rzeszów, Stanisławów, Tarnów, Wilno i Włocławek.
![Otwarcie oddziału Banku Gospodarstwa Krajowego we Włocławku, 21 II 1928 r](https://100years.bgk.pl/app/uploads/2023/11/2.-Otwarcie-oddzialu-Banku-Gospodarstwa-Krajowego-we-Wloclawku-21-II-1928-r.jpg)
![Rota przyrzeczenia służbowego BGK S.Wilczka, złożona 13.12.1924](https://100years.bgk.pl/app/uploads/2023/11/2.rota-przyrzeczenia-sluzbowego-BGK-S.Wilczka-zlozona-13.12.1924.jpg)
BGK planował również otworzyć oddział w Gdańsku, któremu w wyniku postanowień traktatu wersalskiego przyznano status Wolnego Miasta. Na posiedzeniu rady nadzorczej 18 czerwca 1926 r. podjęto decyzję, że zamiast uruchomienia w Gdańsku Oddziału B.G.K. utworzony zostanie polsko-angielski bank, który pod własnym szyldem ma zabezpieczać gospodarcze interesy Polski. 23 listopada 1926 r. rozpoczął działalność The British and Polish Trade Bank AG, zwany w skrócie Trabankiem. Działał do wybuchu II wojny światowej.
Lata 1939-1945 – emigracja
W latach wojny historia Banku Gospodarstwa Krajowego to historia emigracyjnej tułaczki, towarzysząca losom polskiego rządu na uchodźstwie we Francji, a później też w Wielkiej Brytanii.
Po klęsce wrześniowej siedzibą emigracyjnego kierownictwa BGK stały się Bukareszt i Paryż. 4 listopada 1940 r. część bukaresztańskiego biura BGK przeniosła się wraz z ambasadorami RP ze stolicy Rumunii do Tel-Awiwu. Akta BGK zostały zdeponowane w ambasadzie Polski w Ankarze i stamtąd, przez RPA, w 1943 r. trafiły do Londynu. W USA, Zurychu i Teheranie otwarte zostały emigracyjne przedstawicielstwa banku. Po najeździe Niemiec na Francję paryskie biuro BGK ewakuowało się wraz z najważniejszymi dokumentami do Angers, a stamtąd, przez Hiszpanię i Portugalię, do Londynu, gdzie w sierpniu 1940 r. wznowiło działalność.
![Zaświadczenie BGK wyd. w Bukareszcie,12.10.1939](https://100years.bgk.pl/app/uploads/2023/11/6.zaswiadczenie-BGK-wyd.-w-Bukareszcie12.10.1939.jpg)
![Leg.ewakuacyjna BGK dla zony B.Burghardta, 05.09.1939](https://100years.bgk.pl/app/uploads/2023/11/5.leg_.ewakuacyjna-BGK-dla-zony-B.Burghardta-05.09.1939.jpg)
Krótko po wojnie 1944-1951
Powojenna historia BGK zaczęła się jeszcze w czasie trwania konfliktu. Kiedy Armia Czerwona zainstalowała komunistyczny rząd w Lublinie, tamtejszy oddział BGK zaczął pełnić obowiązki centrali. Stało się to 12 sierpnia 1944 r. z inicjatywy przedwojennych pracowników banku. Miesiąc później otworzyli oni również oddział w Rzeszowie.
Ze względu na zniszczenia w Warszawie, to Łódź krótko po wojnie była de facto stolicą Polski. W lutym 1945 r., w przedwojennej siedzibie łódzkiego oddziału BGK, przy Al. Kościuszki 63, uruchomiono oddział i centralę instytucji. W tym samym roku na warszawskiej Pradze, w jednym z budynków biurowych Warszawskiej Wytwórni Wódek „Koneser” przy ul. Ząbkowskiej 27, powstał warszawski oddział banku.
![Pismo na papierze firmowym BGK 1948](https://100years.bgk.pl/app/uploads/2023/11/Pismo-na-papierze-firmowym-BGK-1948.jpg)
![Oddział BGK w Wałbrzychu 1946](https://100years.bgk.pl/app/uploads/2023/11/bgk-208.jpg)
W marcu 1945 r. otwarte zostały następne oddziały – w Bydgoszczy, Katowicach i Włocławku, w kwietniu – w Białymstoku i Warszawie, w maju ruszyły Gdynia i Poznań, natomiast w czerwcu – oddziały w Gdańsku i Gliwicach. 1 lipca 1945 r. na terenie kraju funkcjonowało 17 placówek BGK.
W 1946 r. uruchomiono oddziały w Częstochowie, Jeleniej Górze, Olsztynie, Szczecinie, Wałbrzychu i Zielonej Górze. W 1947 r. w Kaliszu, w 1948 r. w Bytomiu, Elblągu i Sosnowcu, a w 1949 r. w Kielcach.
W 1947 r. przeniesiono centralę z powrotem do Warszawy. Od 1951 r. do 1957 r. struktury zamiejscowe BGK przejął Narodowy Bank Polski i nowo powołany Bank Inwestycyjny, który niedługo później sam został wchłonięty przez NBP.
Oddziały i regiony w latach 1989-2024
Po reaktywacji w 1989 r. struktura oddziałów BGK zaczęła rozwijać się dopiero po 2000 r. Wcześniej istniały dwa oddziały w Warszawie (z siecią punktów obsługi i Domem Maklerskim BGK), a w 1998 r. – w związku z koniecznością obsługi pożyczek i kredytów dla powodzian – powstał oddział we Wrocławiu. W tym samym roku otwarto też trzy Punkty Obsługi Krajowego Funduszu Mieszkaniowego: w Krakowie, Poznaniu i Szczecinie, a w 2000 r. czwarty – w Pile.
![Zarząd Banku Gospodarstwa Krajowego 1990](https://100years.bgk.pl/app/uploads/2023/11/Zarzad-Banku-Gospodarstwa-Krajowego-1990.jpg)
![Oddział we Wrocławiu 2009](https://100years.bgk.pl/app/uploads/2023/11/Oddzial-we-Wroclawiu-1998.jpg)
W kolejnych latach struktura zmieniała się w związku przejęciem placówek terenowych NBP, konsolidacją z Bud-Bankiem oraz optymalizacją oddziałów.
Tak strategię optymalizacji oddziałów opisywał w 2010 r. ówczesny prezes BGK, Tomasz Mirończuk: „Planowany przyszły obszar działania BGK (koncentracja na obsłudze jednostek budżetu centralnego i samorządów; rezygnacja z klienta detalicznego) implikuje brak konieczności posiadania kilku oddziałów w jednej miejscowości lub położonych w bliskiej odległości od siebie. W związku z powyższym dokonany został przegląd funkcjonujących placówek BGK pod kątem geograficznej bliskości oddziałów w danym województwie. W dwóch województwach: mazowieckim i pomorskim funkcjonują oddziały (odpowiednio I, II i III O/Warszawa oraz Oddział Gdańsk i Gdynia) w bezpośrednim sąsiedztwie. Analiza finansowa po segmentach klientów wskazuje, iż komasacja ww. oddziałów w dwie placówki (Oddział Warszawa i Oddział Gdańsk) pozwoliłaby istotnie obniżyć koszty funkcjonowania oddziałów w tych województwach przy niewielkim ujemnym wpływie na poziom przychodów (głównie w segmencie osób fizycznych).”.
Z początkiem marca 2018 r. rozpoczęto proces zmiany oddziałów BGK w regionalne centra wsparcia biznesu. Od tej pory, oferta Regionów BGK, zlokalizowanych w 16 miastach wojewódzkich, przewiduje doradztwo sektorowe i jest skrojona pod potrzeby regionów. Regiony BGK stały się centrami kompetencji dla rozwoju województw, służącymi poradą w doborze instrumentów wsparcia dla firm, jednostek samorządu terytorialnego czy sektora finansów publicznych.
W 2018 r. BGK rozpoczął działania związane z tworzeniem przedstawicielstw zagranicznych. Celem ich powstania była promocja polskiej gospodarki i strategii rozwoju na arenie międzynarodowej, wsparcie polskich przedsiębiorstw w ekspansji zagranicznej, a także aktywny udział w procesie tworzenia i zmian międzynarodowych aktów prawnych. W 2018 r. powstało pierwsze przedstawicielstwo w Brukseli, w 2019 r. – przedstawicielstwo we Frankfurcie nad Menem i w Londynie, a w 2020 r. – w Amsterdamie.
![Region Zachodniopomorski - Szczecin](https://100years.bgk.pl/app/uploads/2023/11/Region-Zachodniopomorski-Szczecin.jpg)
![Region podlaski - Białystok](https://100years.bgk.pl/app/uploads/2023/11/Region-podlaski-Bialystok.jpg)